*محمد وصال: پاندمی ویروس کرونا در جهان مشکلات و آسیب‌های جبران ناپدیری را رقم زده است. آموزش و پژوهش نیز از این آسیب جهانی در امان نمانده. آنچه امروز بر جهان می‌گذرد بیانگر آن است که بهره‌وری هوشمندانه از تکنولوژی اندکی این آسیب را کاهش می‌دهد. این بهره‌مندی هوشمندانه باید همراه با برنامه ریزی و زیرساخت پیش رود.

موسسه حامی علوم انسانی زیرساخت مناسب را از بدو فعالیت خود بنا کرده بود. همین مهم شاید منجر به آن شد تا پاندمی کرونا روی موسسه حامی علوم انسانی کمترین اثرگذاری ممکن را داشته باشد. رویکرد پیشین موسسه نسبت به برنامه ریزی‌ها و جلسات اغلب به شکل آنلاین بوده  است. هموراه بسیاری از جلسات موسسه حامی علوم انسانی به صورت آنلاین برگزار شده است. در حقیقت همین فضا امکانی را در اختیار ما قرار داد تا از منابع انسانی خارج از ایران نیز بهره مند شویم.

استفاده از مشاوران منابع انسانی به منظور بهبود عملکرد موسسه و همچنین حضور همراهان موسسه به شکل آنلاین در جلسات مثالی از این موضوع است. در پاره ای از موارد دانشجوی متقاضی بورس در ایران حضور نداشت به علت آنکه در مقاطع قبلی برای تحصیل از کشور خارج شده بود. در این چنین مواردی استفاده از تکنولوژی ارتباط آنلاین برای مصاحبه بسیار موثر بود.

یکی از آثار منفی پاندمی ویروس کرونا محدودیت در برقراری ارتباط دانشجو با دانشگاه مقصد بود. متاسفانه برخی متقاضیان و منتخبین موسسه این امکان را پیدا نکردند که در محل تحصیل مورد نظر خود حاضر شوند. از سویی دیگر محدودیت فضای آموزشی به فضای آنلاین، کیفیت آموزش را تحت تاثیر قرار خواهد داد. نمی‌توان انتظار داشت آموزش کاملا آنلاین و آموزش حضوری یکی باشند.

گسترش ویروس کرونا اما دوست‌داران علم را از پا نمی‌اندازد. موسسه حامی علوم انسانی رویکردی فعالانه نسبت به علوم انسانی دارد. حامی از بدو تولد، توسعه و بهبود کیفیت علوم انسانی را در دستور کار خود قرار داد. ما بر این باوریم که توسعه علوم انسانی تنها با اثربخشی این علم در سطوح مختلف کشور، محقق خواهد شد. این اصل خود منجر به آن شد تا اعطای بورسیه‌های حمایتی را هدف موسسه حامی علوم انسانی تعریف کنیم.

خوشبختانه شاهد موفقیت موسسه عملکرد بورسیه‌هایی است که تا امروز موسسه اعطا کرده است. بازخورد علمی اعطای بورسیه از طرف موسسه حامی را می‌توان با توجه به تعداد افرادی که این بورسیه ها را دریافت کرده اند مورد بررسی قرار داد. نقطه اوج موفقیت موسسه حامی علوم انسانی بازگشت نخبگان علمی به کشور است.

نخبگان و دانش پژوهان تحت حمایت ما در پی دریافت بورسیه‌های حمایتی متعهد به توسعه علوم انسانی در کشور می‌شوند. از همین رو بازگشت هریک از این نخبگان به کشور هدف غایی موسسه حامی علوم انسانی را محقق می‌سازد. این افراد محققان آینده کشور در حوزه علوم انسانی خواهند بود. افرادی که کرانه توسعه کشور را گسترده کرده و دانش و علوم انسانی را به شکل عملیاتی به کار می‌بندند.

کارنامه اجرایی موسسه حامی بیانگر آن است  که در مدت حیات خود عملکرد خوبی را در صفحه علم‌پژوهی کشور ثبت کرده است. نقطه عطف این عملکرد خوب انتخاب افراد با انگیزه و ذی صلاح است. همواره روند انتخاب متقاضیان با حساسیت بالا و بر اساس برنامه ریزی های مدون انجام می‌شود. بازگشت دانشجویان و پژوهشگران به کشور و خدمت به توسعه علوم انسانی، بیانگر انتخاب شایسته این نخبگان است.

یکی از نگرانی‌های فعلی دانشجویان کمبود منابع مالی در شرایط فعلی است. این درحالیست که موسسه خوشبختانه تا امروز دچار کمبود منابع نبوده است. خیّرین همچنان معادل ریالی را به متقاضی پرداخت می کنند و بسته به نرخ ارز این ارقام تغییر می‌کند. همچنین تعداد افرادی که در مصاحبه ها شایسته حمایت شناخته می شوند محدود است. این موضوع خود منجر به آن شده که تا امروز شاهد کمبود منابع نباشیم.

گسترش حمایت از نخبگان علوم‌انسانی در دستور کار موسسه حامی علوم انسانی قرار دارد. این هدف اما نیازمند توسعه منابع حمایتی نیز هست. در تلاشیم تا با افزایش دایره فعالیت ها و گسترش حمایت ها تعداد افراد تحت حمایت موسسه حامی علوم انسانی را افزایش دهیم. از همین رو در حوزه اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به جامعه فعالیت هایی را در دستور کار قرار داده ایم. بر اساس این برنامه‌ها به طور قطع حمایت های بیشتری را محقق خواهیم ساخت.

خوشبختانه اثر پذیری موسسه حامی از پاندمی کرونا گسترده و جدی نبود. آنچه موسسه را در بعضی موارد تحت تاثیر قرار داد برخی رویدادهای شبکه‌سازی بود. در این برنامه ها جلسات و نشست هایی برگزار می‌شد که بر اساس آن افراد مورد حمایت، خیّرین و ایده پردازان به گفت و گو با هم می‌پرداختند. این نشست‌های حضوری به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی قابل اجرا نیست.

همچنین جلسات معرفی رشته های مختلف علوم انسانی در دستور کار موسسه حامی قرار داشت. این جلسات همچنان مورد توجه و پیگیری قرار گرفته و به شکل آنلاین برگزار می شود. از سویی دیگر پروپوزال هایی تحت عنوان برگزاری کارگاه های اموزشی آنلاین دریافت کرده ایم. برخی از این دوره ها مورد توجه و حمایت قرار گرفت و برخی نیز تایید نهایی موسسه حامی را به دست نیاورد.

موسسه حامی علوم  انسانی برنامه ای به منظور برگزاری دوره های آموزشی آنلاین را در دستور کار خود ندارد. از همین رو صرفا پروپوزال‌های ویژه و قابل قبول از طرف افراد توانمند را مورد بررسی قرار خواهیم داد. این پروپوزال‌ها در صورت تایید نهایی ستونی جدا از حمایت های روتین را به خود اختصاص خواهند داد.

موسسه حامی هیچ برنامه ای برای برگزاری دوره های آموزشی ندارد. این روند اما به این معنی نیست که برگزاری دوره های آنلاین را در همکاری با دانشگاه های معتبر بین المللی مورد پیگیری قرار نمی‌دهیم. موسسه با دید باز نگاه خواهد کرد. برنامه ما این است که به صورت سیستماتیک با دانشگاه های مقصد ارتباط برقرار کنیم و طی این ارتباط بورسیه موسسه حامی از طرف این دانشگاه ها شناخته شود.

شرایط کرونا دیر یا زود تمام خواهد شد. هر چند در حال حاضر متقاضیان با کاهش عرضه موقعیت پذیرش مواجه شدند. موسسه حامی علوم انسانی همچنان فعالیت های رو به رشدی داشته است. ما همواره در تلاشیم تا از دانشجویان نخبه و متعهد به کشور حمایت کنیم. موسسه حامی با توسعه تدریجی، آرام و با حفظ کیفیت آینده ای مناسب را در حوزه علوم انسانی رقم خواهد زد.

*عضو هیئت مدیره موسسه حامی علوم انسانی و استادیار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف

برای آشنایی بیشتر با دکتر محمد وصال به این آدرس مراجعه کنید:
http://gsme.sharif.edu/~vesal/